1999 Sınıfı

Öğretmenin gözünden...

Class of 1999, bindokuzyüz-doksan yılında çekilmiş bir film olarak elbette ki dokuz yıl sonra dünya böyle olacak iddiasında bir film değil. Arnold'lu Commando filminin yönetmeni Mark L. Lester, 1982 yılında Class of 1984'ü çekmiş. Yalnız şunu söylemek gerekir ki, kadrosunda Michael J. Fox, Perry King ve Roddy McDowall gibi isimleri bulunduran Class of 1984 ile Class of 1999 oldukça farklı filmler diyebiliriz. Aslında formülleri aynı olmasına rağmen Class of 1984 bilimkurguya teknolojiye dokunmadan ucundan değinirken, Class of 1999 teknoloji eleştirisinin dibine vurarak, daha gerilimli ve futuristik bir atmosfer yaratıyor. Öğretmen de bu sefer kötü tarafta.

Class of 1999, aslen kült bir B film. B filmlerden beklentimiz ne olmalı bunu bilirsek, bu filmden büyük keyif almak mümkün tabiî. Ana konunun orjinalliği B tipi bilim-kurgunun olmazsa olmazdır, fakat senaryo içindeki bazı aksaklıkları görmezden geleceksiniz. Bir nevi çizgi roman okur gibi izleyeceksiniz. Zevk almaya bakacaksınız. Buna karşın Class of 1999 o kadar boş bir film değil.

Film bir bilgisayarın metalik tonlarda söylediği şu sözlerle açılıyor: "1992 yılında Amerika'daki liselerde 543.767 şiddet olayı meydana geldi. Bazı şehirlerde, okullar etrafındaki bölgeler, vahşi gençlik çetelerinin kontrolüne geçmeye başladı. 1997 yılında şiddet olaylarının sayısı üçe katlandı. Çeteler bu şehirlerin büyük kısmını kontrol eder oldular. Bazı okullar kapatıldı. Yıl 1999... Çete kontrolündeki bölgelere serbest atış bölgesi ismi verildi. Kennedy Lisesi bir serbest atış bölgesinin ortasında kalıyor. Polis müdahale edemiyor. Kanunlar geçerli değil. Eğitim savunma bakanlığı bu okulları yeniden açmaya ve çeteleri kontrol altında tutmaya karar verdi."

Serbest Atış Bölgesi: "Polis Koruması yok. Risk size ait."

Serbest atış bölgesindeki Kennedy Lisesi'nin müdürü Dr. Miles Langford'un (Otomatik Portakal'ımızın Alex'i Malcolm McDowall) okulunu hizaya getirmek için Megatech adlı şirketin pilot uygulamasına gönüllü olmasıyla olay örgüsü gelişiyor. Plana göre Megatech'in yeni geliştirdiği android öğretmenler, kimseye fark ettirmeden derslere girecek ve müthiş muhakeme yetenekleriyle otoriteyi sağlayacaklar. Başlarındaki beyaz gözlü (evet, gözünün irisi beyaz) Dr. Bob Forrest (Stacy Keach) ise bu işi tüm Amerika'ya yaymak, sisteminin ünüyle isim yapmak ve çok para kazanmak amacında. Okuldaki çeteler ise otoriteye karşı durmaya oldukça meraklılar. Servis araçları zırhlı. Okulun tuttuğu özel, deri ceketli polisler Nazimsi. Okulun etrafı tel örgüler ve gözcü kuleleriyle daha çok bir hapishane görünümünde. Dersler başlarken sirenler çalınıp kapılar kitleniyor. Punklardan oluşan çeteler sürekli kavga halinde ve ortalık resmen savaş alanı. Çer çöp her yerde, hurdalıklar dolu. Anneler-babalar, edge denen uyuşturucu için çocuklarıyla kavga ediyor. Neredeyse post-apokaliptik olan bu ortamda, hükümet serbest atış bölgesi dışında yaşayanları okula gitmeye zorluyor falan filan... neyse.

Hapisten yeni çıkan Cody Clup (Bradley Gregg) artık çetelere fazla yüz vermemekte. Derslere girmeye başladığında, sorunlarla karşılaşmaya başlıyor tabi. Hocalar onu, arkadaşlarını ve düşmanlarını yola getirmek için hiçbir şeyden kaçınmıyorlar. Kimya hocası Bayan Connors (Blaxploitation Kraliçesi,  Pam Grier) daha ilk derste birkaç çeteciyi pataklıyor ve kimyanın müthiş dünyasından bahsetmeye devam ediyor. Tarih hocası Bay Harden (John P. Ryan), hemen ilk dersinde çıkan bir kavganın ardından fiziksel cezayı tercih edip, kavgaya karışanları dizine yatırıp, popoların şaplaklar atarak dövmeye başlıyor. Beden hocası güreşçi Bay Bryles (Patrick Kilpatrick) ise en belâlası belki de. Daha ilk derste önce şınav çekemeyen öğrencisine şamarı yapıştırıp rencide ediyor. Cody'yi güreşiyoruz ayağına bir güzel patlaklıyor. Dersin sonunda şınav çekemediği için rencide edilen öğrenci silahla kendisini tehdite gelince, yok etme hükmünü veriyor.

Tarih öğretmeni biraz eski kafaymış galiba.

Buraya kadar filmde otorite için şiddet kullanımının etkinliği ve faşistlik arasındaki orantıyı görüyoruz. Bay Harden bir Makyavelli gibi davranırken, Bayan Connors kaçık bir Nazi profesörü, Bay Bryles ise tam bir talim çavuşu gibi davranıyor. Terminatör vari görüş ekranlarıyla (film içinde pek çok kez hocaların gözünden öğrencilere bakış açılarını ve işlem tarzlarını görüyoruz) karar veren android hocalar işin ucunu kaçırmaya oldukça meyilli. Yapay zekaları evrim geçirdikçe (yaratan vs. yaratılan) daha da tehlikeli hâle geliyorlar ve hedeflerine ulaşmak için yaptıkları şeyler daha da faşizan ve tehlikeli şeyler olmaya başlıyor. Öyle ki hocalar artık okulun dışında bile eylemlere girişiyor ve kendi kendilerince çetelere savaş açmaya başlıyorlar, çeteleri birbirine düşürerek savaş oyunları oynuyorlar.

Bu sırada kapitalizmin ateşli destekçisi, gözünü para bürümüş bilim adamı Dr. Forrest ise "yok, yok çok güzel oldu", "o da kaşınmasaydı canım", "çocuk da zaten esrarkeşmiş mirim", "bizimki kendini korudu hoca bey" şekilindeki savunma tutumuyla her şeyi örtbas etmeye ve sisteminin başarısızlıklarını görmezden gelmeye çalışıyor. Beyaz gözleri, bembeyaz saçlarının sadece arkası uzun kısmıyla gerçekten de şeytani bir tip. Bundan sonrası yine güzel çekimlerle ilerliyor, Cody hocaların gerçek kimliğini ortaya çıkarmak için uğraşırken, punklardan oluşan çeteler de birbirleriyle mücadele ediyor. Özellikle son 20 dakika, teknik olarak da çok iyi de diyebilirim.

"İtaat et"

İzlerken, klişeleşmiş pastiş lâflara, senaryodaki ufak açıklara fazla dikkat etmeyeceksiniz. Keyif almaya çalışacaksınız. Tarantino, Rodriguez izlemiş sinema sever için, keyif almak çok da kolay aslında. Bu post-apokaliptik ortamda geçen bir "kontrolden çıkan robotlar" filmi. Keyifli mi? Keyifli. Ayrıca bir B filme göre oyunculukların ve atmosferlerin de başarılı olduğunu eklemek lâzım. Sadece American History X'teki Nazi oluşumunun lideri ve Prison Break'teki hapishane müdürü olarak da hatırladığımız Stacy Keach ve de B filmlerin prenslerinden Patrick Killpatrick'in (gerçi birçok ana akım filmde yan rollerde kötü adam olmuştur) sıradışı karizmaları için bile izlenir. Kickboxer serisinden (yalan söylemeyin, hepimiz izledik o filmleri!) Calvin Klein mankeni Sasha Mitchell'in oynadığı devam filmi de var, ama onu henüz izlemedim. Class of 1999: Substitute olarak doğru VHS'ye düşmüş, pek bir şey beklemiyorum.

• Orijinal adı: Class of 1999
• Türkçe adı: 1999 Sınıfı
• Yönetmen: Mark L. Lester
• Yapım yılı: 1990
• Oyuncular: Bradley Gregg (Cody Culp), Traci Lind (Christie Langford), Malcolm McDowall (Dr. Miles Langford), Stacy Keach (Dr. Bob Forrest), Patrick Kilpatrick (Bay Bryles), Pam Grier (Bayan Connors), John P. Ryan (Bay Hardin), Darren E. Burrows (Sonny), Brent David Fraser (Flavio), Joshua John Miller (Angel)
• Tür: Bilimkurgu / B film.
• Yapım: ABD
• Dil: İngilizce
• Kişisel Puan (Kaan Kavuşan): 4 (İyi)