Çeviri: Hip-Hop'ın 50 Yılını Tanımlayan 50 An

 

(Orijinali için şuradan.)

11 Ağustos 1973: Bronx'taki 1520 Sedgwick Avenue adresi, Kool Herc (Clive Campbell) ve kardeşi Cindy'nin, apartmanın ortak alanında düzenledikleri okula dönüş partisiyle, hip-hop'ın doğduğu yer olarak tarihteki yerini alır. 

12 Kasım 1976: Afrika Bambaataa, Bronx River Halk Merkezi'ndeki bir partide, annesinin mezuniyet hediyesi olarak verdiği ses sisteminde plak çalarak ilk kez DJ'lik yapar.

13 Temmuz 1977: New York'ta iki gün süren elektrik kesintisi esnasında, şehirdeki gençlerin pikap, mikrofon, mikser, hoparlör ve diğer ses ekipmanlarını bir araya getirerek DJ ve MC olmak için şehirdeki elektronik mağazalarına girdikleri bildirildi. 

1979: Sugar Hill Records, Joe ve Sylvia Robinson tarafından kuruldu. Sugar Hill Gang'in aynı yıl yayınlanan 'Rapper's Delight' isimli single'ı, radyoda çalınan ilk rap şarkısı ve Billboard Hot 100 listesin giren ilk rap hiti oldu.     

1980: Kurtis Blow, Mercury Records ile anlaştı -- bir rapçi için ilk büyük plak anlaşması olduğuna inanılıyor. 

14 Şubat 1981: Jazzy Jeff, Sha-Rock, DJ Breakout, Guy Williams, Keith Keith, The Voice of K.K. ve Rodney Stone'dan oluşan Bronx merkezli Funky 4+1, Saturday Night Live'ın müzikal konuğu olarak, ulusal televizyonda canlı performans sergileyen ilk rap grubu oldu.

1981: Sokak sanatının öncülerinden Jean-Michel Basquiat ve graffiti sanatçısı Lee Quinones, Blondie'nin 'Rapture' şarkısının klibinde rol alarak, bu türü pop müziğin ana akımına taşıyor. Şarkı, Billboard Hot 100 listesinde iki hafta boyunca bir numara kalır.

1983: Herbie Hancock'un synth ve drum machine ile yaptığı 'Rockit', 1983 yılında En İyi R&B Performans dalında Grammy Ödülü kazanır. 

1984: Def Jam Records, Rick Rubin'in New York Üniversitesi'ndeki yurt odasında kuruldu. Russell Simmons'ın yüzü olduğu şirket, LL Cool J, Public Enemy, Foxy Brown, Method Man, Redman, Jay-Z, Ja Rule ve Rihanna gibi sanatçıları piyasaya çıkaracaktır.

25 Ekim 1985: Def Jam Records'ın geçmişine dayanan bir film olan 'Krush Groove' gösterime girdi. Kurtis Blow, Run-DMC, Beastie Boys ve Fat Boys'un performanslarına yer veren ve dünyayı LL Cool J ile tanıştıran film, ana akım eleştirmenler tarafından beğenilmese de gişede başarılı olur. 

15 Temmuz 1986: Run-DMC'nin üçüncü stüdyo albümü 'Raising Hell' platin plak statüsüne ulaşarak, bir milyon adet satan ilk hip-hop albümü oldu. Albüm, ertesi yıl üçlü platin statüsüne ulaşacaktı. 

15 Kasım 1986: Beastie Boys, ilk stüdyo albümleri olan 'Licensed to Ill'i yayınlayarak, beyaz oğlanların da rap yapabileceğini kanıtladı. Michael 'Mike D' Diamond, Adam 'MCA' Yauch ve Adam 'Ad-Rock' Horovitz'den oluşan üçlü, bir albümleri Billboard 200 listesine giren ilk grup oldu.

8 Aralık 1986: Salt-N-Pepa, 'Hot, Cool & Vicious'u çıkardı. Cinsel içerikli 'Push It'in başarısı, Queens merkezli grubu, Grammy adayı ilk kadın rap grubu olarak süperstarlığa taşıdı. 

4 Aralık 1986: Run-DMC, Rolling Stone'un kapağında yer alan ilk rap grubu oldu.

29 Mart 1988: DJ Jazzy Jeff ve aslen Will Smith olarak tanıdığımız The Fresh Prince, hip-hop'ın ilk duble albümü 'He's the DJ, I'm the Rapper'ı yayınlar. Albüm platin plak kazanır ve ikili, ailelere de hitap eden hitleri 'Parents Just Don't Understand' ile en iyi rap performansı dalında 1989 Grammy'sini kazanır. 

Ağustos 1988: The Source dergisi yayın hayatına başladı ve gazete bayilerinde hip-hop müziğin ilk ve son sözü oldu. Bir haber bülteni olarak başlayan dergi, 1999'da ABD'nin en çok satan müzik dergisi haline geldi. The Source tarafından verilen '5 Mikrofon', bir albümü klasik olarak tanımlamaya yetecekti bundan böyle.

6 Ağustos 1988: MTV, Fab 5 Freddy'nin sunduğu, Ed Lover ve Doctor Dre'nin yer aldığı 'Yo! MTV Raps' programını başlattı. Kanal, 1983 yılında MTV sunucusu Mark Goodman'ın, bir röportajda söylediği "Bütün ülkenin seveceğini düşündüğümüz şarkıları çalmalıyız," cümlesiyle Siyah sanatçıları ihmal ettiği için eleştirilmişti.  

8 Ağustos 1988: Batı Yakası grubu N.W.A., 'Straight Outta Compton'ı yayınladı. DJ Yella'nın desteğiyle rapçiler Dr. Dre, Eazy-E, Ice Cube ve Arabian Prince, 'Fuck the Police' ve 'Express Yourself' gibi tartışmalı hitlerle gangsta rap'i mahalleden ana caddeye taşır.

4 Temmuz 1989: Public Enemy, 'Fight the Power' isimli single'ı yayınlar ve yönetmen Spike Lee'nin 1989 yapımı 'Do the Right Thing' isimli filminde yer vermesiyle, bu sert şarkı bir marş haline gelir. Şarkı aynı zamanda Long Island'lı rapçiler Flavor Flav ve Chuck D'yi de ünlü yapar. 

1992: N.W.A.'in ardından yapımcı Suge Knight, rapçiler Snoopy Doggy Dogg ve Tupac Shakur'un yer aldığı Death Row Records'ı kurar. Drr Dre, 1992'de N.W.A.'den ayrılır ve hit solo albümü 'The Chronic'i, aynı zamanda yapımcı olduğu Death Row Records'ta kaydeder.

8 Mayıs 1992: Bir temyiz mahkemesi, 2 Live Crew'un cinsel içerikli albümü 'As Nasty as They Wanna Be'yi satan tedarikçileri riske atan müstehcenlik kararını bozdu. Grubun üç üyesi, 1990 yılında Florida'da çıktıkları bir konserin ardından müstehcenlik suçlamasıyla tutuklanmıştı. Grubun müstehcen şarkıları arasında 1989 hiti 'Me So Horny' de yer alıyor. 

14 Aralık 1992: RZA ve Ghostface Killah'nın kurduğu, Staten Island'lı grup Wu-Tang Clan, 1993 tarihli kung-fu aromalı albümleri 'Enter the Wu-Tang (36 Chambers)'tan 'Protect Yo Neck' single'ını yayınlar. Grup zamanla, hem müzik, hem de giyim eşyası satan bir marka haline gelir.  

30 Ocak 1993: New York'taki Hot 97, Top 40 ve house müzik formatını değiştirerek, tamamen bir hip-hop istasyonu haline geldi.  

19 Nisan 1994: Queensbridge Konutları'ndan, Nas adını kullanan 20 yaşındaki rapçi, ilk albümü 'Illmatic'i yayınladı. Caz esintileri taşıyan albümün kent yaşamına dair anlaşılır ve anlatı odaklı sözleri, 'N.Y. State of Mind', 'The World is Yours' ve 'Life's a Bitch' gibi şarkılarla hip-hop'ı değiştirdi. 

13 Eylül 1994: Brooklyn'in Clinton Hill mahallesinde doğan ve aynı zamanda Notorious B.I.G. ve Biggie Smalls olarak da tanınan Christopher Wallace, Rolling Stone'un 'Tüm Zamanların En İyi Rap Albümü' ve Pitchfork'un 'Tüm Zamanların En İyi Hip-Hop Albümü' olarak tanımladığı 'Ready to Die'ı yayınlar. Bu albüm, Smalls'un yayınladığı tek albümdür. 

26 Mart 1995: Gerçek ismi Eric Lynn Wright olan N.W.A. üyesi Eazy-E, hastalık teşhisi konduğunu duyurmasından bir hafta sonra, AIDS'e bağlı zatürreden vefat etti.

7 Eylül 1996: Los Angeles'lı 25 yaşındaki rapçi Tupac Shakur, Las Vegas'ta vuruldu ve günler sonra öldü. Cinayeti hâlâ çözülemedi ancak hâlâ dava üzerinde çalışılıyor. Shakur'un en bilinen şarkılarından biri, rakibi Biggie Smalls'u hedef alan, 1996 tarihli diss, 'Hit Em Up'tır. 

9 Mart 1997: Biggie Smalls gece yarısından kısa bir süre sonra, bir partinin dışında, aracının içinde otururken vurularak öldürüldü. İkinci albümü 'Life After Death', 16 gün sonra yayınlandı. 'Who Shot Ya' isimli şarkının sahibinin Los Angeles'ta öldürülmesi halen çözülemedi ancak birçok kişi bu olayın, Shakur'un öldürülmesiyle bağlantılı olduğuna inanıyor.      

29 Eylül 1998: Brooklyn'deki Marcy Konutları'nda büyüyen Jay-Z, listeleri alt-üst eden üçüncü stüdyo albümü 'Vol. 2... Hard Knock Life'ı yayınladı. Albüme adını veren parça, 'Annie' isimli sahne şovundan unutulmaz sözler taşıyor. 

13 Ekim 1998: Tupac Shakur'un yıllar öncesine ait yayınlanmamış sözleri, Bruce Hornsby and the Range'in 'The Way It Is' şarkısını sample'layan ve yeni yayınlanan 'Changes' adlı şarkısına eklenir. Ölümünden sonra yayınlanan şarkı, tüm zamanların en çok referans verilen rap parçalarından biri haline gelir.

13 Şubat 1999: Lauryn Hill'in 'Miseducation of Lauryn Hill' isimli albümü, Elli üçüncü Grammy Ödülleri'ne damgasını vurdu. Bir gecede beş ödül alan ilk kadın sanatçı ve yılın albümünü kazanan ilk rapçi oldu. 

15 Şubat 1999: Harlem çıkışlı bir freestyle ustası olan Big L, evinden 3 blok ötede, dokuz kurşunla vurularak öldürülür. Mahallesi, 24 yaşındaki rapçinin yasını tutar; bir NYPD dedektifi, onu "iyi bir çocuk" olarak tanımlar. 

27 Aralık 1999: Bir gece kulübünde meydana gelen silahlı saldırı, Jennifer Lopez ve kulüpte bulunan Sean 'Puff Daddy' Combs ve Shyne adlı iki rapçinin tutuklanmasına sebep oldu. Combs ve o aralar kız arkadaşı olan Lopez, silahlı saldırının ardından olay yerinden kaçar. Lopez'e yöneltilen bir suçlama düşürülür ve Combs, 2001 yılındaki duruşmada beraat eder. Ancak üç kişiyi yaralamakla suçlanan Shyne on yıl hapis cezasına çarptırılır.  

20 Mayıs 2000: 24 yaşındaki Curtis Jackson, Queens'in South Jamaica bölgesinde dokuz kez vurulur. Daha sonra ülke çapında 50 Cent adıyla tanınacak ve bu olay, 2003'te yayınlanan ilk stüdyo albümü 'Get Rich or Die Tryin'in unutulmaz dizelerine ilham kaynağı olacaktır. 

24 Mayıs 2000: Eminem, öfkeli, yalın sözleri ve hızlı kafiyeleriyle hip-hop'ı sarsan tartışmalı, karanlık ve çok saygı gören 'The Marshall Mathers LP'yi yayınladı. Detroit'li rapçinin, büyük bir şirketten çıkan bu ikinci albümü, 'Stan', 'The Real Slim Shady' ve 'The Way I Am'i içeriyor. 

  

2001: Doğu Yakası'nın acımasız rap kavgasında Jay-Z ve Nas, iki sağlam diss parça üzerinden karşılıklı hakaretler yağdırıyor. 'Takeover'da Jay-Z, Nas'in müziğinin, 'Illmatic'ten bu yana "çöp" haline geldiğini söylüyor. Nas ise yaratıcı ve küfürlü 'Ether' ile karşılık veriyor. İkili daha sonra aralarındaki husumeti dostane bir şekilde sonlandırır. 

30 Ekim 2002: Run-DMC'nin Brooklyn doğumlu üyesi Jam Master Jay, 37 yaşında vurularak öldürüldü. Gerçek adı Jason Mizell olan DJ, Queens'teki bir stüdyoda yakın mesafeden vurularak öldürüldü. Savcılar, saldırganların, bir uyuşturucu meselesinde kendilerini devredışı bıraktığı için ondan intikam almak istediklerini belirtti.   

23 Mart 2003: Eminem ve sözlerin yazımına yardım eden Jeff Bass ve Luis Resto, Akademi Ödülleri'nde en iyi yeni şarkı dalında Oscar kazandı ve ilk kez bir rap şarkısı bu ödüle layık görüldü. Ödülü 'Lose Yourself' ile kazanan Eminem, kazanamayacaklarından emin olduğu için törene katılmadı. 

8 Şubat 2004: Outkast'in 'Speakerboxxx/The Love Below' albümü, Grammy'yi domine ederek en iyi rap albümü ve yılın en iyi albümü ödüllerini kazandı. Atlanta'lı rapçilerin 'Hey Ya!' ve 'Roses' gibi neşeli şarkıları içeren albümü, her iki ödülü de kazanan ilk rap albümü oldu ve bu başarıyı on yıldan uzun süre boyunca yakalayan olmadı.

10 Şubat 2004: Chicago'lu rapçi Kanye West, ilk stüdyo albümü 'The College Dropout'u yayınladı. Hikayeler ve zekice sözlerle bezenmiş bu içe dönük albüm, pop listelerini alt-üst etti. Albümde 'Through the Wire', 'We Don't Care' ve 'Family Business' şarkıları yer alıyor.

2 Eylül 2005: Katrina Kasırgası'na yardım konseri sırasında West metin dışına çıktı ve "George Bush, Siyahları umursamıyor," diyerek siyasi mücadeleye girdi. 

20 Ekim 2009: Jay-Z ve Hell's Kitchen çıkışlı Alicia Keys, memleketlerine bir övgü niteliğindeki 'Empire State of Mind'ı yayınladı. Jay-Z, şarkıda "Yankee şapkasını bir Yankee kutusundan daha ünlü yaptım," diyordu.  

22 Kasım 2010: Trinidad doğumlu, Bronx'ta yetişen rapçi Nicki Minaj, ilk stüdyo albümü 'Pink Friday'i yayınladı. Aralarında 'Super Bass'in de bulunduğu sekiz single'ın yer aldığı albüm, sanatçıyı dünya çapında üne kavuşturdu. 

9 Mayıs 2011: Michelle Obama, Beyaz Saray'da bir şiir dinletisi düzenler ve muhafazakar medyanın tepkisini çekecek şekilde, rapçi Common'ı davet eder.

28 Mayıs 2014: Dr. Dre, Beats markasını Apple'a 3.2 milyar dolara sattı. Şirketteki yüzde 25 hissesi ona sadece 800 milyon dolar nakit ve Apple hissesi kazandırdı, ancak bu satış ona kısa bir süre içinde hip-hop'ın ilk milyarderi ünvanını getirdi.

2014: Eleştirmenlerce beğenilen Philadelphia'lı grup The Roots, 'The Tonight Show'un kadrolu grubu haline geldi.   

13 Temmuz 2015: Lin-Manuel Miranda'nın hip-hop müzikali 'Hamilton', The Public Theatre'daki başarılı gösteriminin ardından Broadway'de ilk kez sahnelendi. Alexander Hamilton'ın rap ağırlıklı biyografisi, kısa sürede şehrin en popüler şovu haline geldi ve bu ünvanı yıllarca korudu. 

12 Kasım 2019: Kendrick Lamar, 'DAMN!' albümüyle, Pulitzer Ödülü kazanan ilk rapçi oldu. 

31 Mart 2019: Daha çok Nipsey Hussle olarak bilinen Los Angeles'lı rapçi, girişimci ve aktivist Airmiess Joseph Asghedom, Marathon giyim mağazasının otoparkında vurularak öldürüldü.  

Haziran 2019: Forbes, Jay-Z'yi, mastering'ini yaptığı albümler, albüm satışı ve çeşitli iş girişimlerinden elde ettiği toplam net değeri nedeniyle ilk hip-hop milyarderi olarak adlandırıyor. Birçok kişi daha sonra Dr. Dre'nin onu milyarderler arasına soktuğunu iddia edecekti ancak 2023 itibariyle Jay-Z, tahmini 2,5 milyar dolarlık net değeriyle, bu sektörün en zengini olmaya devam ediyor.

30 Haziran 2019: Asıl adı Montero Lamar Hill olan Lil Nas X, Glastonbury Festivali'ndeki performansının ardından eşcinsel olduğunu açıklayarak, hip-hop dünyasında kendisini açıkça LGBTQ olarak tanımlayan en önemli siyahi erkek figürü oldu. 

6 Mayıs 2022: Porto Rikolu rapçi ve reggaeton sanatçısı Bad Bunny, reggaeton'un ana akımdaki yerini sağlamlaştıran ve büyük beğeni toplayan 'Un Verano Sin Ti' albümünü yayınlar.